เพื่อประโยชน์ในการเก็บข้อมูลของโคแต่ละตัว และนำข้อมูลไปใช้ในการปรับปรุงพันธุ์ หรือวางแผนการจัดการฟาร์มด้านต่างๆ ช่วยให้ผู้เลี้ยงทราบผลผลิตรายตัวที่ดี ไม่ดีไว้เลี้ยง หรือจำหน่าย วิธีทำเครื่องหมายโคมีหลายวิธี เช่น ตีตราที่หนังของสัตว์ ทำเครื่องหมายเบอร์ที่หู สลักเบอร์ในหู พลาสติกติดที่หู ป้ายเลขห้อยคอ เป็นต้น
การติดเบอร์หู (ear tagging)
นิยมแบบพลาสติกเพราะง่ายในการติด และอ่านสามารถอ่านเบอร์ได้ทั้งสองทางแต่ไม่ถาวร สูญหายง่าย อายุใช้งานประมาณ 2 ปี มองยากโดยเฉพาะในโรงรีดนมถ้าเป็น แบบโลหะ ง่ายในการติด อายุการใช้งานนานกว่าเบอร์พลาสติกแต่อ่านหมายเลขยากกว่า
การติดเบอร์หูด้วยพลาสติก นิยมกันมากแต่อาจหลุดหรือขาดได้ ปกติจะทำร่วมกับการ ตีเบอร์ ขั้นตอนในการติดเบอร์พลาสติกจะต้อง เลือกเบอร์หูประกอบในเครื่องมือติดเบอร์หู จับยึดตัวโคติดโดยหนีบหมายเลขติดใบหูจากนั้นใส่ยาป้องกันการติดเชื้อ และสังเกตการติดเชื้อ ประมาณ 3-5 วัน
 |
| แสดงการติดเบอร์หูด้วยพลาสติก |
 |
| แสดงตำแหน่งการติดเบอร์หูด้วยพลาสติก การตีเบอร์ (branding) ทั้งการตีเบอร์ร้อนและเบอร์เย็นสะดวกรวดเร็วในการอ่าน ตัวเลขบางตัวมองไม่ชัด อาจเกิดการติดเชื้อจากการตีเบอร์ การตีเบอร์เย็น (freeze branding) นิยมทำในโคนม และต้นทุนไม่สูง เห็นเครื่องหมายได้ง่าย การตีเบอร์ควรเป็นพื้นที่ขนสีดำ บริเวณตะโพก และการตีเบอร์เย็นเป็นการทำลายเซลล์สร้างสีขน ขั้นตอนการตีเบอร์เย็น เตรียมหมายเลขทำจากทองเหลือง แช่ไนโตรเจนเหลว อุณหภูมิ –196 องศาเซลเซียส หรือ isopropyl alcohol 99 % จากนั้นยึดตัวโคให้นิ่ง แล้วตีเบอร์โดยกดหมายเลขที่ตีเบอร์ ประมาณ 30 –60 วินาที ทำลายเซลล์สร้างขน และเกิดรอบหมายเลข ระวังการดิ้นของโคเสร็จแล้วปล่อยโค  การตีตราเบอร์ร้อน มีหลักการคล้ายกับการตีตราเย็น ต่างกันใช้อุปกรณ์ที่ใช้ความร้อน ขณะตีต้องระวังบังคับโคให้อยู่นิ่ง ซึ่งการตีเบอร์นี้ไม่นิยมใช้การตีตราร้อนกับโคนม ส่วนใหญ่ใช้กับโคเนื้อ และหลังการทำจะเป็นตัวเลขสีดำมองชัดเจน  การสูญเขาหรือการตัดเขา (Dehorning) เป็นการป้องกันอันตรายจากเขา ช่วยลดขนาดการใช้พื้นที่ เพื่อควบคุมดูแลโค และความปลอดภัย โดยอายุที่ควรตัดเขาควรตัดเขาในขณะที่อายุยังน้อย เพราะการดูแลง่ายกว่า ช่วงอายุตั้งแต่ 10 วัน - 5 เดือน วิธีการตัดเขา ขึ้นอยู่กับอายุของโคมีหลายวิธี เช่น การใช้เหล็กร้อน (Hot iron) ใช้เหล็กเผาไฟแล้วทาบลงประมาณ 10-20 วินาที แล้วโรยยาป้องกัน แมลง ปกติจะตกสะเก็ดภายใน 4-6 สัปดาห์ และการใช้เหล็กร้อน อายุไม่ควรเกิน 5 เดือน ใช้เหล็กร้อนขนาดศูนย์กลาง 6 หุนให้พอดีเพื่อป้องกันการงอกได้อีก การตัดเขาด้วยเลื่อย (Dehorning saws) ควรใช้ในโคอายุ 1-2 ปี โดยเฉพาะการตัดเขาโคขนาดใหญ่ หรือเขาที่มีลักษณะผิดปกติ วิธีทำ : จับหรือล้มโคลงบิดหัวโคดึงหางสอดเข้าขาหลัง กดสวาป มัดขาทั้งสี่ด้วยเชือกตัดขนบริเวณเขา จากนั้นเลื่อยเสร็จนำเหล็กร้อนมาจี้บริเวณที่ตัดโรยยา ป้องกันแมลง การตัดเขาแบบเลื่อยจะทำค่อนข้างยาก มีปัญหาในการจับ การตัดโดยหากตัดลึก จะทำให้เกิดโพรงของแผลเกิดการติดเชื้อได้ง่าย ปกติจะหายภายใน 3-4 สัปดาห์  |
สอบถาม สั่งทำโลโก้ สำหรับตีเบอร์เย็นได้ที่ไหนบ้างครับ
ตอบลบ